Spelregels Ketenvoorziening

Deze pagina is vastgesteld door Architectuurraad, op 10 november 2022.

Bekijk ook Ketenvoorziening uit het ROSA_metamodel voor meer informatie over dit type architectuurelement.

Criteria voor het opnemen van ketenvoorzieningen

• We nemen alleen voorzieningen op die deel uitmaken van een ketensamenwerking die een ketenproces en/of ketenprocesstap realiseert, of die deel uitmaken van een patroon dat een ondersteunend proces realiseert.
  • Doel: (quote doelstellingen ROSA):
    • "De ROSA fungeert als gids in het onderwijs als het gaat om het vinden van relevante architectuurconcepten als doelen, principes, kaders en modellen en andere artefacten zoals ketenprocessen, ketenvoorzieningen en ketensamenwerkingen."
    • "De ROSA geeft de samenhang weer tussen concepten en andere artefacten."
    • "De ROSA maakt inzichtelijk wat er speelt ten aanzien van de informatie-uitwisseling en de randvoorwaarden en afspraken die daarvoor gelden."
  • Voorbeelden: Edurep; OSR.
• We nemen een voorziening in ROSA niet op als het een dienst levert die duidelijke gericht is op een eindgebruiker (onderwijsdeelnemer, medewerkers).
  • Doel: Hiermee voorkomen we dat we alle diensten in het onderwijs moeten gaan opnemen en bijvoorbeeld ook informatiewebsites.
• In aanvulling op het bovenstaande: als de eindgebruiker door de dienst een middel verkrijgt dat nodig is voor het welslagen van een ketenproces of ketenprocesstap, bijvoorbeeld een digitale identifier, dan beschouwen we de dienst wel als een voorziening die in de ROSA wordt opgenomen.
  • Doel: Hiermee kunnen we dit soort voorzieningen een plek geven als enabler in de uitwerking van ketenprocessen en patronen.
  • Voorbeelden: DigiD; eHerkenning.
• Naast referentiecomponenten nemen we ook sectorspecifieke ketenvoorzieningen op (als specialisaties van generieke referentiecomponenten).
  • Doel: Dit kan inzicht verschaffen in verschillen en overeenkomsten tussen verschillende onderwijsdomeinen.
  • Voorbeelden: Studielink; CAMBO.
• We nemen voorzieningen, bedoeld voor gebruik specifiek binnen een onderwijsinstelling, niet op in de sectie Ketenvoorzieningen. Als we deze door de instelling intern gebruikte voorzieningen in ROSA onderbrengen dan doen we dat op het niveau van een of meerdere referentiecomponenten.
  • Doel: Door deze 'interne' voorzieningen uit te sluiten in deze sectie houden we de karakteristieken (bijvoorbeeld rol, doel, governance) van ketenvoorzieningen zuiver.
  • Voorbeeld: Een LAS of SIS is geen ketenvoorziening maar vult wel onder andere het referentiecomponent Administratiesysteem onderwijsdeelnemer in.

Spelregels voor redactie ketenvoorzieningen

• Werkingsgebied heeft de voorkeur gekregen als attribuut boven Sector. Sector is niet flexibel en teveel gebonden aan wet- en regelgeving. Werkingsgebieden kunnen ruim gedefinieerd worden (bijv. primair onderwijs, po) of juist specifieker (bijv. speciaal onderwijs, so, een verbijzondering binnen po). Randvoorwaarde: een meer gestandaardiseerde waardelijst voor Werkingsgebieden is opgesteld en gaat gelden voor alle ROSA-onderdelen waar dit attribuut een rol speelt.
• Als een ketenvoorziening nog niet bestaat maar wel in ontwikkeling is en interessant is om wel alvast op te nemen als referentie, dan geven we dit zowel bij het attribuut Toelichting aan als ook in het attribuut Status (status in ontwikkeling) met de Statusdatum van de verwachte livegang van de ketenvoorziening, zodat in een keuzelijst direct duidelijk is dat je met een toekomstige ketenvoorziening van doen hebt.
• Ketenvoorzieningen die zijn uitgefaseerd verhuizen naar de tabel Uitgefaseerde ketenvoorzieningen. Ze worden niet meer getoond in de view met alle ketenvoorzieningen ingedeeld conform ketendomeinen en IV-domeinen.
• Ketenvoorzieningen nemen we in de view met alle ketenvoorzieningen ingedeeld conform ketendomeine op met hun volledige naam, niet met hun eventuele afkorting. De afkorting, mits bestaand, wordt getoond in de overzichtstabel.

Attributen

Naast een beschrijving en attributen worden er ook relaties gelegd met andere mogelijke architectuurelementen (zoals beschreven in het metamodel). Die relaties worden niet als attributen weergegeven, want die zijn al zichtbaar in het gegenereerde "plaatje" onder de balk 'Meer informatie'.

Aanduiding

Attribuut : Naam
Omschrijving	De aanduiding waaronder de ketenvoorziening bekend staat
Toelichting	Als de afkorting zeer gangbaar is in communicatie/documentatie dan wordt die ook tussen haakjes achter de volledige aanduiding opgenomen
Voorbeelden	Edurep, Register Onderwijsdeelnemers (ROD)
Kardinaliteit	1..1
Verwerken in Archi	In te vullen in de sectie Main onder Name

Attribuut : Afkorting
Omschrijving	Een notatie of code die als verkorte aanduiding van de ketenvoorziening fungeert
Toelichting	Als de afkorting zeer gangbaar is in communicatie/documentatie dan wordt die ook tussen haakjes achter de volledige aanduiding opgenomen bij het het attribuut Aanduiding.
Voorbeelden	VVA, ROD, RIO
Kardinaliteit	0..*
Verwerken in Archi	In te vullen in de sectie Properties

Attribuut : Alternatieve zoekterm
Omschrijving	Een ketenvoorziening kan aanvullende zoektermen hebben. Deze zijn normaal niet zichtbaar, maar leiden wel tot de betreffende voorziening als er naar wordt gezocht
Toelichting	Dit attribuut is alleen bedoeld om het zoeken binnen ROSA te verbeteren
Voorbeelden	BRON (dit is geen bestaande voorziening meer maar zo ingeburgerd dat er wel op gezocht nog kan worden. Je wilt die zoektocht uit laten komen bij de opvolger van BRON nl. ROD)
Kardinaliteit	0..*
Verwerken in Archi	In te vullen in de sectie Properties

Betekenis

Attribuut : Beschrijving
Omschrijving	Omschrijving van de ketenvoorziening
Toelichting	De omschrijving is beperkt tot 1 tot 2 zinnen. Is meer informatie gewenst dan opnemen in toelichting.
Voorbeelden	-
Kardinaliteit	1..1
Verwerken in Archi	In te vullen in de sectie Main onder Documentation

Attribuut : Type
Omschrijving	Ketenvoorziening
Toelichting	Ketenvoorzieningen zijn opgenomen als modelentiteit in het ROSA Metamodel. Door dit als attribuut expliciet op te nemen bij de beschrijving wordt die samenhang voor de gebruiker meteen duidelijk. Bovendien wordt dit attribuut gebruikt bij het kunnen samenstellen van views en pagina's.
Voorbeelden	Voorziening
Kardinaliteit	1..1
Verwerken in Archi	In te vullen in de sectie Properties

Attribuut : Toelichting
Omschrijving	Inhoudelijke toelichting op de omschrijving van de voorziening en/of nadere details
Toelichting	Omdat de omschrijving bondig moet zijn, kan het voorkomen dat in de toelichting een nadere uitleg nodig is of dat er relevante details zijn die vermeld moeten worden
Voorbeelden	ROD is de opvolger van BRON. ROD is de formele aanduiding die door OCW/DUO wordt gehanteerd.
Kardinaliteit	0..1
Verwerken in Archi	In te vullen in de sectie Properties

Gebruik

Attribuut : Werkingsgebied
Omschrijving	De context (sector, domein) waarin de ketenvoorziening wordt gebruikt
Toelichting	De werkingsgebieden zijn afgebakend tot onderwijsdomeinen zoals basisonderwijs (bo), primair onderwijs (po, de verzamelnaam voor basisonderwijs, speciaal onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs). Deze domeinen zijn opgenomen in een waardelijst. Als waarden worden de afkortingen gebruikt geschreven in kleine letters, wat de standaardschrijfwijze is in het onderwijs.
Voorbeelden	Zie Werkingsgebieden
Kardinaliteit	0..*
Verwerken in Archi	In te vullen in de sectie Properties

Herkomst

Attribuut : Herkomst beschrijving
Omschrijving	Toelichting over waar de omschrijving voor deze ketenvoorziening op gebaseerd is.
Toelichting	Geef hier de bron weer waarop de aanduiding/omschrijving en attributen zijn gebaseerd en/of met welk achterliggend idee juist deze tekst is gekozen
Voorbeelden	Gebaseerd op de webpagina van de voorziening en/of van de beheerder/eigenaar van de ketenvoorziening
Kardinaliteit	0..1
Verwerken in Archi	In te vullen in de sectie Properties

Attribuut : Externe verwijzing
Omschrijving	Verwijzing naar een webpagina van de ketenvoorziening
Toelichting	Dit een website van de ketenvoorziening zelf of van de organisatie die de voorziening beheert
Voorbeelden	https://www.kennisnet.nl/diensten/wikiwijs/
Kardinaliteit	0..*
Verwerken in Archi	In te vullen als Value in de sectie Properties bij Name “Externe verwijzing”

Attribuut : Externe informatie
Omschrijving	Verwijzing naar een webpagina waarop meer informatie te vinden is over de context van de ketenvoorziening.
Toelichting	Dit kan de eigen webpagina van de ketenvoorziening of van de organisatie die de voorziening beheert zijn maar kan ook een webpagina zijn van een overkoepelende organisatie, initiatief etc.
Voorbeelden	https://www.studiekeuze123.nl/ |https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/leven-lang-ontwikkelen/leven-lang-ontwikkelen-financiele-regelingen/stap-budget
Kardinaliteit	0..*
Verwerken in Archi	In te vullen in de sectie Properties

Attribuut : Wettelijke basis
Omschrijving	Verwijzing naar een of meer artikelen uit wet- of regelgeving op www.wetten.nl die de basis van de voorziening vormen
Toelichting	Dit kan ook naar een website zijn die hier tekst en uitleg aangeeft omdat veel voorzieningen onderdeel vormen van een bredere wet zoals bij de WPO of WEC
Voorbeelden	https://wetten.overheid.nl/BWBR0042012/2021-10-01]
Kardinaliteit	0..*
Verwerken in Archi	In te vullen in de sectie Properties

Attribuut : Eigenaar
Omschrijving	De organisatorische entiteit die eigenaar is van de ketenvoorziening
Toelichting	-
Voorbeelden	Ministerie van OCW, Stichting Studielink
Kardinaliteit	1..1
Verwerken in Archi	In te vullen in de sectie Properties

Attribuut : Beheerder
Omschrijving	De organisatorische entiteit die de ketenvoorziening beheert
Toelichting	Bij de beheerder zal zoveel mogelijk ook de beschrijving worden opgehaald dan wel ter controle voorgelegd. In dat opzicht komt dit attribuut overeen met die van beschrijver zoals we die kennen bij begrippen.
Voorbeelden	DUO, Kennisnet
Kardinaliteit	0..1
Verwerken in Archi	In te vullen in de sectie Properties

Attribuut : Status
Omschrijving	Actuele situatie waarin de ketenvoorziening zich bevindt .
Toelichting	Wordt gebruikt om views en overzichten te kunnen maken bijv. van alle voorzieningen die in gebruik zijn.
Voorbeelden	in gebruik, in ontwikkeling, uitgefaseerd
Kardinaliteit	1..1
Verwerken in Archi	In te vullen in de sectie Properties

Attribuut : Statusdatum
Omschrijving	Datum die inzicht geeft wanneer een Status is ingegaan of wanneer die zal veranderen
Toelichting	In gebruik -> datum geeft aan vanaf wanneer de ketenvoorziening in gebruik is genomen (NB mag leeg zijn) Uitgefaseerd -> datum geeft aan wanneer de ketenvoorziening is uitgefaseerd (niet meer in gebruik is) In ontwikkeling -> datum geeft aan wanneer de ketenvoorziening gereed zal zijn en in gebruik wordt genomen
Voorbeelden	31-12-2021
Kardinaliteit	0..1
Verwerken in Archi	In te vullen in de sectie Properties

Redactionele status

Attribuut : Datum laatste wijziging
Omschrijving	Datum waarop de laatste wijziging van een of meer van de attributen van dit object is aangepast
Toelichting	DD-MM-JJ (de afgesproken schrijfwijze voor datums)
Voorbeelden	12-07-2022
Kardinaliteit	0..1
Verwerken in Archi	In te vullen in de sectie Properties

Attribuut : Beschrijving laatste wijziging
Omschrijving	Inhoudelijke beschrijving van deze laatste wijziging en/of redactionele vragen
Toelichting	Ook als de informatie gereviewd is (door een product owner bijv.) en goed bevonden, kan dit hier vermeld worden.
Voorbeelden	-
Kardinaliteit	0..1
Verwerken in Archi	In te vullen in de sectie Properties

Een organisatie-overstijgend informatiesysteem dat deel uitmaakt van of ondersteuning biedt aan een ketensamenwerking, dat deel uitmaakt van een patroon dat een ondersteunend proces realiseert of dat ondersteuning biedt aan een bedrijfsproces of eigen voorziening.

Een samenhangend geheel van gegevensverzamelingen en de daarbij behorende personen, procedures, processen en programmatuur alsmede de voor het informatiesysteem getroffen voorzieningen voor opslag, verwerking en communicatie.

Standaardoplossing, middel of maatregel binnen een bepaalde context. Die context kan klein of groot zijn (een organisatie, een keten, een domein, een land, of een groep daarvan). Generieke voorzieningen zijn voorzieningen die opgezet of doorontwikkeld zijn om her te gebruiken voor andere diensten.

Gewenst resultaat van ketensamenwerkingen en ketenvoorzieningen vanuit het perspectief van de wensen van de samenleving, de burgers en bedrijven.

Normatieve uitspraak waarmee consistentie en samenhang wordt nagestreefd.

Een generiek herkenbaar geheel aan processtappen waarbinnen er sprake is van ketensamenwerking tussen twee of meer ketenpartners.

Een specifieke invulling van een ketenproces en daarbinnen ketenprocesstappen, waarbij er sprake is van een vorm van gegevensuitwisseling (interactie) tussen twee of meer ketenpartners ter ondersteuning van het afhandelen van het ketenproces cq de ketenprocesstap.

Afstemming in aanbod en/of beheersing: a. tussen kennis, vaardigheden en/of houdingen; b. binnen leergebieden of vakken; c. tussen leergebieden of vakken; d. in leerlijnen of doorlopende leerlijnen.

Overeenkomst binnen een bepaalde context over de inrichting en het toepassen van bepaalde voorzieningen en/of standaarden.

Een samenhangend geheel van gegevensverzamelingen en de daarbij behorende personen, procedures, processen en programmatuur alsmede de voor het informatiesysteem getroffen voorzieningen voor opslag, verwerking en communicatie.

Een organisatie-overstijgend informatiesysteem dat deel uitmaakt van of ondersteuning biedt aan een ketensamenwerking, dat deel uitmaakt van een patroon dat een ondersteunend proces realiseert of dat ondersteuning biedt aan een bedrijfsproces of eigen voorziening.

Standaardoplossing, middel of maatregel binnen een bepaalde context. Die context kan klein of groot zijn (een organisatie, een keten, een domein, een land, of een groep daarvan). Generieke voorzieningen zijn voorzieningen die opgezet of doorontwikkeld zijn om her te gebruiken voor andere diensten.

Een afgebakende prestatie van een persoon of organisatie (de dienstverlener), die voorziet in een behoefte van haar omgeving (de afnemers).

Een natuurlijk persoon die deelneemt aan een onderwijsactiviteit om zich kennis, vaardigheden en attitudes eigen te maken.

Een afgebakende prestatie van een persoon of organisatie (de dienstverlener), die voorziet in een behoefte van haar omgeving (de afnemers).

Een generiek herkenbaar geheel aan processtappen waarbinnen er sprake is van ketensamenwerking tussen twee of meer ketenpartners.

Een te onderscheiden onderdeel van een overkoepelend ketenproces.

Een label (meestal een string of tekst) waarmee je een entiteit aanduidt.

Herhaalde opeenvolging van één of meer ondersteunende processen waarmee standaardoplossingen worden geboden.

Een functionele afbakening van een modulair, zelfstandig inzetbaar en vervangbaar (deel van een) systeem.

Een onderwijsgerelateerde organisatie met het aanbieden van onderwijs als doel.

Een organisatie die onderwijs aanbiedt en verzorgt en regelt dat aan de gestelde randvoorwaarden wordt voldaan.

Een organisatie die door een onderwijsbestuur is ingesteld voor het verzorgen van onderwijs.

Het werk- en denkniveau dat verwacht wordt bij deelname aan een opleiding in het non-formele onderwijs.

Het door het Ministerie van OCW erkende opleidingsniveau ten behoeve van opleidingen en vakken van alle onderwijssectoren.

Aanduiding van een kwalificerende eigenschap van een onderwijseenheid.

Geheel van autorisaties voor de uitvoering van een bepaalde functie.

Gewenst resultaat van ketensamenwerkingen en ketenvoorzieningen vanuit het perspectief van de wensen van de samenleving, de burgers en bedrijven.

Doel dat beschrijft wat leerlingen tijdens hun onderwijsloopbaan zouden moeten bereiken.

Een organisatie-overstijgend informatiesysteem dat deel uitmaakt van of ondersteuning biedt aan een ketensamenwerking, dat deel uitmaakt van een patroon dat een ondersteunend proces realiseert of dat ondersteuning biedt aan een bedrijfsproces of eigen voorziening.

Een functionele afbakening van een modulair, zelfstandig inzetbaar en vervangbaar (deel van een) systeem.

Alle informatie over een geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke persoon.

Een eigenschap, kenmerk of kwaliteit van een natuurlijke of rechtspersoon of een entiteit, in elektronisch formaat.

Vaardigheidsgroei die een onderwijsdeelnemer doormaakt op verschillende onderwijskundig relevante ontwikkelingsgebieden.

Een groepering van ketenprocessen die thematisch/inhoudelijk samenhangen.

Een te onderscheiden aspect van de informatiehuishouding dat handvatten biedt voor de inrichting ervan in ketensamenwerkingen en ketenvoorzieningen.

Alle informatie over een geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke persoon.

Een eigenschap, kenmerk of kwaliteit van een natuurlijke of rechtspersoon of een entiteit, in elektronisch formaat.

De scope van een vertrouwensrelatie (bijvoorbeeld op keten, organisatorisch of systeemniveau).

Beredeneerde en samenhangende clustering van inhouden als onderdeel van een leergebied of vak.

Het domein (organisatorisch, taakvelden) binnen de overheid waarin het element (principe, standaard, voorziening) wordt of kan worden toegepast.

Beredeneerde en samenhangende clustering van inhouden als onderdeel van een leergebied of vak.

Een publiekrechtelijke (zoals overheidsorganen) of privaatrechtelijke rechtspersoon.

Een herkenbaar en onderscheidbaar iets dat relevant is voor identity and access management en waarbij een digitale identiteit kan behoren.