Afspraken

Uit ROSA Wiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Deze pagina is vastgesteld door Architectuurraad, op 20 april 2023.

In ROSA wordt aan afspraken gerefereerd die spelen op verschillende gebieden in het onderwijsveld. Afspraken kunnen zich richten op specifieke architectuurlagen, bijvoorbeeld op de semantiek, de applicatielaag of op technische infrastructuur, maar ook over meerdere architectuurlagen heen.

Architectuurlagen.jpg
Over deze afbeelding

Afspraken ondersteunen ketensamenwerkingen en helpen onder meer de uitwisseling van gegevens tussen systemen makkelijker, sneller en vollediger te maken. Door binnen de context van ketensamenwerkingen dezelfde afspraken te gebruiken, wordt deze uitwisseling efficiënter en effectiever.

De aanduiding afspraak of standaard loopt nog wel eens door elkaar heen. Welke aanduiding wordt gebruikt hangt af van de context en de reikwijdte. Aan de aanduiding standaard kleeft de notie dat standaarden heel formeel zijn, betrekking hebben op een specifiek gebied (een onderdeel van een architectuurlaag bijvoorbeeld) en ze doorgaans niet contextspecifiek zijn. Een specifieke beveiligingsstandaard geldt in het onderwijs net zo goed voor de contentketen als voor de communicatie met de overheid. Hoewel de reikwijdte inhoudelijk alleen tot een specifiek beveiligingsaspect is beperkt is de reikwijdte van het toepassen van de standaard niet beperkt tot een bepaalde ketensamenwerking of ketendomein. Daarmee is het toepassen van zo'n standaard in feite ook een afspraak. Bij een afspraak hebben we doorgaans het beeld van een samenstel van meerdere standaarden (verdeeld over diverse architectuurlagen) die in een bepaalde ketensamenwerking van toepassing zijn. Zo'n afspraak kan daarnaast ook nadere invulling geven aan de wijze waarop de stakeholders met elkaar de implementatie verzorgen (programma van eisen, vaste doorlooptijden, testprotocollen etc.). Voorbeeld van zo'n afspraak zijn een aantal logistieke processen in het kader van de Eindtoets po. Omdat het onderscheid zoals hierboven geschetst in veel gevallen niet altijd scherp omlijnd is hanteren we in de ROSA, net als bij Edustandaard, doorgaans de generieke aanduiding afspraak.

Edustandaard: beheer en onderhoud afspraken
Binnen het standaardisatieplatform Edustandaard worden afspraken, ontwikkelmethodieken en architecturen beheerd en onderhouden. Dat proces is een samenwerking tussen publieke en private partijen die vormgegeven is volgens een bepaalde werkwijze. Die samenwerking krijgt gestalte in werkgroepen, in de Standaardisatieraad en in de Architectuurraad. Bureau Edustandaard biedt hierbij ondersteuning, coördineert de processen en geeft adviezen.

Het opstellen van afspraken is behalve een organisatorisch proces ook een inhoudelijk en soms ook behoorlijk technisch proces. Het loont om dat volgens een vaste aanpak uit te voeren, zodat er geen aspecten over het hoofd gezien worden. Voor het onderwijs wordt binnen Edustandaard de zogeheten AMIGO-aanpak daarvoor gehanteerd. Bij het maken van afspraken voor een bepaalde ketensamenwerking staat in de AMIGO-aanpak echter niet alleen de techniek voorop. Met als startpunt de business case, wordt in een aantal stappen een afspraak voor de ketensamenwerking vormgegeven die de beste functionele en technische ondersteuning aan de eindgebruikers in het onderwijs kan bieden. De bij de ketensamenwerking betrokken partijen zijn bij het vormgeven van de afspraak met de AMIGO-aanpak onlosmakelijk onderdeel van het proces.

De Standaardisatieraad stelt vast welke afspraken er gelden voor het onderwijs en welke gebruiksstatus zij hebben (aanbevolen, verplicht). Deze afspraken zijn te vinden op de website van Edustandaard. Dat kunnen ook afspraken zijn die vanuit de Nederlandse overheid en/of vanuit Europa verplicht of aanbevolen zijn en die in het onderwijs 1-op-1 of met een eigen toepassingspatroon worden overgenomen.