Alfabetisch overzicht ROSA Begrippenkader

Deze pagina is vastgesteld door Standaardisatieraad, op 8 december 2022.
Toelichting: Het ROSA Begrippenkader is als afspraak vastgesteld door de Standaardisatieraad, de verschillende iteraties (nieuwe sets, grote aanpassingen) van het ROSA Begrippenkader worden incrementeel vastgesteld. Zie daarvoor veld Status per begrip.

Toelichting op ROSA Begrippenkader

Een begrippenkader beschrijft een bepaald domein van de werkelijkheid (de ‘universe of discourse’). Voor wat betreft het ROSA Begrippenkader is dat het gehele onderwijsdomein, zowel de publiek/wettelijke kant (inschrijvingen, bekostiging, verzuim etc.) als het publiek/private deel (leermiddelen, toetsen etc.). Die beschrijving geschiedt door middel van de binnen het gekozen domein gehanteerde begrippen en hun relaties tot elkaar. Doel is dat de actoren binnen het domein elkaar begrijpen en één taal spreken. Het begrippenkader wordt in eerste instantie opgesteld voor gebruik door mensen en niet direct voor machine-to-machine-doeleinden. Een begrippenkader biedt een uniforme “analistentaal” enerzijds en anderzijds is dit het startpunt bij het opstellen van modellen, specificaties etc. van begrippen waarover reeds eerder nagedacht is en waarover consensus bestaat om die uiteindelijk toe te passen in digitale gegevensuitwisselingen. Waarbij overigens altijd ruimte moet zijn voor uitbreiding en contextspecifieke invulling.

Het ROSA Begrippenkader bevat drie typen begrippen:

• Domeinbegrippen: Begrippen die worden gebruikt om het beschouwde domein te beschrijven: begrippen die de inhoud vormen van onze communicatie. Je zou kunnen zeggen dat het begrippen zijn die gaan over het WAT: dat wat we met elkaar uitwisselen cq waar we over “praten”
• GIV-begrippen: Begrippen gericht op het inrichten van de gemeenschappelijke informatievoorziening (giv). Met andere woorden, begrippen die gaan over het HOE: hoe wisselen we met elkaar uit; denk aan begrippen in relatie tot beveiliging, toegang, m2m-gegevensuitwisseling, mandatering etc. 
• Architectuurbegrippen: Begrippen die architectuurmodellen toelichten.

Zoeken en filteren kan via de pagina ROSA Begrippenkader (doorzoeken)

Begrippen doorzoeken

Hieronder volgt de alfabetische opsomming van alle begrippen in het ROSA Begrippenkader. Klik op een begrip voor detailinformatie.

a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

data-integriteit

De nauwkeurigheid, consistentie en betrouwbaarheid van gegevens gedurende hun levenscyclus.

datalek

Een incident waarbij ongeautoriseerde personen toegang krijgen tot of de controle verkrijgen over gevoelige, vertrouwelijke of persoonlijke gegevens.

dataminimalisatie

Een privacyprincipe dat inhoudt dat alleen de strikt noodzakelijke hoeveelheid persoonlijke gegevens moet worden verzameld, gebruikt, verwerkt en bewaard.

deelnemer (leverancier)

Een partij die conform hetgeen daarover in het Afsprakenstelsel is vastgelegd één of meer rollen vervult binnen het Netwerk voor Elektronische Toegangsdiensten.

device

Fysiek of virtueel apparaat waarop software wordt geïnstalleerd.

dienst

Een afgebakende prestatie van een persoon of organisatie (de dienstverlener), die voorziet in een behoefte van haar omgeving (de afnemers).

dienstafnemer (afnemer)

De persoon of organisatie die een dienst in ontvangst neemt.

dienstverlener (dienstaanbieder)

De persoon of organisatie die voorziet in het leveren van een afgebakende prestatie (dienst) aan haar omgeving (de afnemers).

digitale geletterdheid

Alle vaardigheden die nodig zijn om je in de digitale samenleving staande te houden en jezelf te ontwikkelen.

digitale identiteit

Een identiteit die een digitale representatie is van een entiteit

diploma

Waardedocument dat vastlegt en aantoont dat de bezitter een omschreven opleiding met succes heeft afgerond.

diploma-uitreiking

Feestelijke gebeurtenis waarbij een onderwijsdeelnemer die succesvol een opleiding heeft afgerond eenbewijsstuk/getuigschrift van succesvolle afronding van een opleiding krijgt.

dislocatie

Bijgebouw van een onderwijsaanbieder op een andere locatie dan het hoofdgebouw.

docent (leerkracht, leraar)

Professionele onderwijsbegeleider die verantwoordelijk is voor het instrueren en begeleiden van onderwijsdeelnemers binnen een formeel onderwijskader.

doel _{Context: ROSA Architectuurkaders} (kwaliteitsdoel)

Gewenst resultaat van ketensamenwerkingen en ketenvoorzieningen vanuit het perspectief van de wensen van de samenleving, de burgers en bedrijven.

doelbinding

Het principe dat iemand (persoon of organisatie) alleen informatie mag vragen, opslaan, gebruiken, delen ten behoeve van welbepaalde, uitdrukkelijk omschreven en gerechtvaardigde doeleinden.

doelgroep

Een verzameling kenmerken waarmee een groep zich onderscheidt van andere groepen in de context van het thema identity and access management.

domein

Beredeneerde en samenhangende clustering van inhouden als onderdeel van een leergebied of vak.

domeinbegrip

Metabegrip waarmee in het ROSA-begrippenkader alle begrippen worden aangeduid die betrekking hebben op het onderwijsdomein.

doorlopende leerlijn

Een sectoroverstijgende leerlijn.

driver (drijfveer)

Een externe factor, zoals een strategisch doel, een zakelijke behoefte, een technologische ontwikkeling, een wettelijke verplichting of een verandering in de marktomstandigheden, die de richting en besluitvorming van de organisatie beïnvloedt en de noodzaak tot veranderingen in de architectuur van de organisatie aangeeft.

Overeenkomst binnen een bepaalde context over de inrichting en het toepassen van bepaalde voorzieningen en/of standaarden.

De scope van een vertrouwensrelatie (bijvoorbeeld op keten, organisatorisch of systeemniveau).

Beredeneerde en samenhangende clustering van inhouden als onderdeel van een leergebied of vak.

De inschrijving van een leerling bij een school.

Een product dat is samengesteld uit onderwijsmateriaal en dat onder bepaalde condities verkregen en gebruikt kan worden.

Een instrument voor het meten van iemands kennis en vaardigheden (praktische vaardigheden en houdingen) die door middel van leren en/of onderwijs op een of ander vakgebied zijn verworven.

De gegevensuitwisseling tussen systemen onderling zonder menselijke tussenkomst.

Het geheel van mensen, middelen en maatregelen, gericht op de informatiebehoefte van het onderwijs.

De maatregelen die nodig zijn om te voorkomen dat berichten door onbevoegden worden gewijzigd, onderschept of gelezen.

Het proces dat beschrijft hoe een gebruiker toegang krijgt tot een bepaalde dienst of gerechtigd is een bepaalde actie uit te voeren.

Het leggen door de dienstafnemer van een relatie tussen een dienst en een dienstverlener, opdat de dienstverlener voor deze dienst namens de dienstafnemer kan optreden.

De mate waarin de organisatie zich voor de informatievoorziening kan verlaten op een informatiesysteem.

Weergave van een feit, begrip of aanwijzing, geschikt voor overdracht, interpretatie of verwerking door een persoon of apparaat.

Onvoorziene gebeurtenis, gebeurtenis of situatie die een onderbreking, storing, schade, letsel, of een bedreiging vormt voor normale activiteiten, processen of veiligheid binnen een onderwijsorganisatie.

Een partij die conform hetgeen daarover in het Afsprakenstelsel is vastgelegd één of meer rollen vervult binnen het Netwerk voor Elektronische Toegangsdiensten.

Geheel van autorisaties voor de uitvoering van een bepaalde functie.

Een publiekrechtelijke (zoals overheidsorganen) of privaatrechtelijke rechtspersoon.

De persoon of organisatie die voorziet in het leveren van een afgebakende prestatie (dienst) aan haar omgeving (de afnemers).

De persoon of organisatie die een dienst in ontvangst neemt.

De partij die een service afneemt.

De persoon of organisatie die een dienst in ontvangst neemt.

Een natuurlijke persoon of organisatie aan wie gegevens worden verstrekt.

De partij die een service afneemt.

Een afgebakende prestatie van een persoon of organisatie (de dienstverlener), die voorziet in een behoefte van haar omgeving (de afnemers).

De persoon of organisatie die voorziet in het leveren van een afgebakende prestatie (dienst) aan haar omgeving (de afnemers).

Een herkenbaar en onderscheidbaar iets dat relevant is voor identity and access management en waarbij een digitale identiteit kan behoren.

Een opleidingseenheid die door een onderwijsaanbieder aangeboden wordt in een bepaalde vorm, al dan niet op een bepaalde onderwijslocatie.

Een samenhangend geheel van onderwijs, gericht op de verwezenlijking van welomschreven doelstellingen op het gebied van kennis, inzicht en vaardigheden.

Een natuurlijk persoon die deelneemt aan een onderwijsactiviteit om zich kennis, vaardigheden en attitudes eigen te maken.

Een organisatie die door een onderwijsbestuur is ingesteld voor het verzorgen van onderwijs.

Een punt op een geografische kaart waar onderwijs wordt aangeboden.

Het gebruik door een onderwijsaanbieder van een onderwijslocatie die door een onderwijsbestuur beschikbaar is gesteld/wordt aangeboden voor het verzorgen van onderwijs.

Professionele onderwijsbegeleider die verantwoordelijk is voor het instrueren en begeleiden van onderwijsdeelnemers binnen een formeel onderwijskader.

Professionele onderwijsbegeleider die verantwoordelijk is voor het instrueren en begeleiden van onderwijsdeelnemers binnen een formeel onderwijskader.

Een natuurlijk persoon die deelneemt aan een onderwijsactiviteit om zich kennis, vaardigheden en attitudes eigen te maken.

Gewenst resultaat van ketensamenwerkingen en ketenvoorzieningen vanuit het perspectief van de wensen van de samenleving, de burgers en bedrijven.

Vastgelegde beoordeling van een door een onderwijsdeelnemer uitgevoerde onderwijsactiviteit.

Een specifieke invulling van een ketenproces en daarbinnen ketenprocesstappen, waarbij er sprake is van een vorm van gegevensuitwisseling (interactie) tussen twee of meer ketenpartners ter ondersteuning van het afhandelen van het ketenproces cq de ketenprocesstap.

Een organisatie-overstijgend informatiesysteem dat deel uitmaakt van of ondersteuning biedt aan een ketensamenwerking, dat deel uitmaakt van een patroon dat een ondersteunend proces realiseert of dat ondersteuning biedt aan een bedrijfsproces of eigen voorziening.

Normatieve uitspraak die richting geeft aan het in samenhang ontwerpen en realiseren van ketensamenwerkingen en ketenvoorzieningen.

Normatieve uitspraak waarmee consistentie en samenhang wordt nagestreefd.

Het beheer om er voor te zorgen dat de juiste "identiteiten" (denk daarbij vooral aan personen of computers), voor de juiste redenen en op het juiste moment toegang krijgen tot de juiste faciliteiten.

Geheel aan kennis, vaardigheden en houdingen van verschillende vakken die zoveel mogelijk in samenhang worden beschreven.

Onderdeel van het geheel aan kennis, vaardigheden en houdingen dat via onderwijs aan leerlingen wordt aangeboden.

a) Met betrekking tot de onderwijsinhoud: beredeneerde opeenvolging van doelen en inhouden in tijd en moeilijkheidsgraad. b) Met betrekking tot de leerling: route die een leerling volgt door de onderwijsinhoud van een sector, schoolsoort of leerweg.

Een externe factor, zoals een strategisch doel, een zakelijke behoefte, een technologische ontwikkeling, een wettelijke verplichting of een verandering in de marktomstandigheden, die de richting en besluitvorming van de organisatie beïnvloedt en de noodzaak tot veranderingen in de architectuur van de organisatie aangeeft.

Gewenst resultaat van ketensamenwerkingen en ketenvoorzieningen vanuit het perspectief van de wensen van de samenleving, de burgers en bedrijven.

Doel dat beschrijft wat leerlingen tijdens hun onderwijsloopbaan zouden moeten bereiken.

Vaardigheidsgroei die een onderwijsdeelnemer doormaakt op verschillende onderwijskundig relevante ontwikkelingsgebieden.