Alfabetisch overzicht ROSA Begrippenkader

Deze pagina is vastgesteld door Standaardisatieraad, op 8 december 2022.
Toelichting: Het ROSA Begrippenkader is als afspraak vastgesteld door de Standaardisatieraad, de verschillende iteraties (nieuwe sets, grote aanpassingen) van het ROSA Begrippenkader worden incrementeel vastgesteld. Zie daarvoor veld Status per begrip.

Toelichting op ROSA Begrippenkader

Een begrippenkader beschrijft een bepaald domein van de werkelijkheid (de ‘universe of discourse’). Voor wat betreft het ROSA Begrippenkader is dat het gehele onderwijsdomein, zowel de publiek/wettelijke kant (inschrijvingen, bekostiging, verzuim etc.) als het publiek/private deel (leermiddelen, toetsen etc.). Die beschrijving geschiedt door middel van de binnen het gekozen domein gehanteerde begrippen en hun relaties tot elkaar. Doel is dat de actoren binnen het domein elkaar begrijpen en één taal spreken. Het begrippenkader wordt in eerste instantie opgesteld voor gebruik door mensen en niet direct voor machine-to-machine-doeleinden. Een begrippenkader biedt een uniforme “analistentaal” enerzijds en anderzijds is dit het startpunt bij het opstellen van modellen, specificaties etc. van begrippen waarover reeds eerder nagedacht is en waarover consensus bestaat om die uiteindelijk toe te passen in digitale gegevensuitwisselingen. Waarbij overigens altijd ruimte moet zijn voor uitbreiding en contextspecifieke invulling.

Het ROSA Begrippenkader bevat drie typen begrippen:

• Domeinbegrippen: Begrippen die worden gebruikt om het beschouwde domein te beschrijven: begrippen die de inhoud vormen van onze communicatie. Je zou kunnen zeggen dat het begrippen zijn die gaan over het WAT: dat wat we met elkaar uitwisselen cq waar we over “praten”
• GIV-begrippen: Begrippen gericht op het inrichten van de gemeenschappelijke informatievoorziening (giv). Met andere woorden, begrippen die gaan over het HOE: hoe wisselen we met elkaar uit; denk aan begrippen in relatie tot beveiliging, toegang, m2m-gegevensuitwisseling, mandatering etc. 
• Architectuurbegrippen: Begrippen die architectuurmodellen toelichten.

Zoeken en filteren kan via de pagina ROSA Begrippenkader (doorzoeken)

Begrippen doorzoeken

Hieronder volgt de alfabetische opsomming van alle begrippen in het ROSA Begrippenkader. Klik op een begrip voor detailinformatie.

a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

samenhang

Afstemming in aanbod en/of beheersing: a. tussen kennis, vaardigheden en/of houdingen; b. binnen leergebieden of vakken; c. tussen leergebieden of vakken; d. in leerlijnen of doorlopende leerlijnen.

samenwerkingsverband passend onderwijs

Een samenwerkingsverband waarin reguliere scholen en scholen voor (voortgezet) speciaal onderwijs in een regio samenwerken om voor onderwijsdeelnemers die dat nodig hebben passend onderwijs te verzorgen.

scenario

Een beschrijving, "draaiboek", van een bepaalde gebeurtenis of reeks gebeurtenissen.

schoolaccount

Een persoonlijk gebruikersaccount van applicaties en digitale diensten dat wordt verstrekt aan onderwijsdeelnemers en medewerkers van een onderwijsinstelling.

schooladvies

Advies met betrekking tot doorstroom naar een bepaald niveau van voortgezet onderwijs voor een onderwijsdeelnemer in leerjaar 8 van het (speciaal) basisonderwijs.

schoolexamen (se) 

Afsluitend onderdeel van het eindexamen in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs, dat wordt ingericht door de scholen en beschreven staat in het Programma van toetsing en afsluiting.

schoolgebouw

Gebouw met een bestemming als onderwijslocatie.

schoolgids

Een document dat informatie en richtlijnen over een specifieke school bedoeld voor ouders / verzorgers, leerlingen en andere belanghebbenden om een duidelijk beeld te krijgen van de school en de regels, procedures en verwachtingen die ermee samenhangen.

schoolleiding

De directie van een onderwijsinstelling.

schoolondersteuningsprofiel

Een beschrijving van de mogelijkheden en voorzieningen die een onderwijsinstelling heeft voor de ondersteuning van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften.

schoolplan

Planmatig sturingsinstrument dat een beschrijving bevat van het beleid met betrekking tot de kwaliteit van het onderwijs dat door een onderwijsaanbieder wordt verzorgd en dat in elk geval het onderwijskundig beleid, het personeelsbeleid en het stelsel van kwaliteitszorg behandelt.

schoolsoort (schooltype)

Bij wet geregeld opleidingstraject voor onderwijsdeelnemers.

schoolveiligheidsplan (integraal schoolveiligheidsplan)

Hulpmiddel bij het ontwikkelen van een eigen aanpak voor fysieke en sociale veiligheid in de leer- of werkomgeving van een onderwijsorganisatie.

schorsing

Tijdelijke verwijdering van een onderwijsdeelnemer uit de reguliere schoolomgeving als gevolg van ernstig wangedrag of het overtreden van de schoolregels.

self sovereign identity (SSI) 

Concept waarbij de controle en de macht over een digitale identiteit volledig bij de entiteit ligt die deze digitale identiteit representeert.

service

Een specificatie van geautomatiseerde gegevensuitwisseling tussen twee systemen op basis van berichten.

service level

De mate waarin een dienst of service voldoet aan de overeengekomen kwaliteits- en prestatiecriteria.

service level agreement (SLA) 

Een schriftelijke overeenkomst tussen een leverancier van systemen, software of diensten en een onderwijsinstelling waarin de niveaus van service en prestaties worden gedefinieerd die de serviceaanbieder zal leveren.

serviceafnemer

De partij die een service afneemt.

servicebus

Een koppelpunt voor het uitwisselen van berichten tussen applicaties.

serviceregister

Register waar organisaties hun diensten (en services) registreren en diensten van anderen kunnen terugvinden.

single sign-on (SSO) 

Situatie waarin een gebruiker in staat is om eenmalig in te loggen waarna automatisch toegang wordt verschaft tot meerdere diensten en resources binnen een bepaald netwerk.

slaag-zakregeling

Geheel van regels, door de wetgever opgesteld, op grond waarvan wordt bepaald of de kandidaat al dan niet is geslaagd voor het eindexamen.

sociale veiligheid

Mate waarin individuen zich beschermd voelen tegen fysieke, mentale, emotionele of sociale bedreigingen.

software as a service (SaaS) 

Software die als een online dienst wordt aangeboden.

speciale onderwijsondersteuning (intensieve onderwijsondersteuning, tweedelijns ondersteuning)

Vorm van extra ondersteuning van onderwijsdeelnemers die door een specialist moet worden verzorgd.

stage

Educatieve leerervaring waarbij onderwijsdeelnemers voor hun opleiding relevante praktische (werk)ervaring opdoen in een real-life omgeving buiten het onderwijs.

startkwalificatie

Bepaald onderwijsniveau dat als ondergrens wordt gezien om volwaardig te kunnen deelnemen aan de arbeidsmarkt.

statuten

Bepalingen en grondregels die ten grondslag liggen aan rechtspersonen.

stelsel van kwaliteitszorg

Beleid rondom het waarborgen van de kwaliteit van het onderwijs.

strategisch beleidsplan (SBP) 

Beschrijving van de missie, visie en waarden van een organisatie en de plannen voor de komende jaren.

strategisch huisvestingsplan

Beleid met betrekking tot de onderwijslocaties dat een schoolbestuur opstelt voor zijn onderwijshuisvestingsportefeuille.

subOIN-beheerder

Een overheidsorganisatie die door Logius deze status is verleend en die op basis van geldige registraties met unieke identificerende nummers in de sectorregistratie die deze voor de uitvoering van zijn publiekrechtelijke taak beheert, voor eigen rekening en risico, SubOIN’s kan laten aanmaken, toekennen, beheren, corrigeren of intrekken.

summatieve toets

Evaluatie- of beoordelingsinstrument om de algehele kennis, vaardigheden en prestaties van een onderwijsdeelnemer bij afronding van (een deel van) een opleiding te meten en dat dient om (civiel) effect vast te stellen zoals rapportcijfers, overgang of diplomering.

super user (supergebruiker)

Een gebruikersaccount met uitgebreide rechten, privileges of bevoegdheden binnen een computersysteem, applicatie of netwerk.

syllabus

Voorschrijvend curriculumdocument dat een nadere specificatie van het centraal examen-deel van het examenprogramma geeft.

Overeenkomst binnen een bepaalde context over de inrichting en het toepassen van bepaalde voorzieningen en/of standaarden.

De scope van een vertrouwensrelatie (bijvoorbeeld op keten, organisatorisch of systeemniveau).

Beredeneerde en samenhangende clustering van inhouden als onderdeel van een leergebied of vak.

De inschrijving van een leerling bij een school.

Een product dat is samengesteld uit onderwijsmateriaal en dat onder bepaalde condities verkregen en gebruikt kan worden.

Een instrument voor het meten van iemands kennis en vaardigheden (praktische vaardigheden en houdingen) die door middel van leren en/of onderwijs op een of ander vakgebied zijn verworven.

De gegevensuitwisseling tussen systemen onderling zonder menselijke tussenkomst.

Het geheel van mensen, middelen en maatregelen, gericht op de informatiebehoefte van het onderwijs.

De maatregelen die nodig zijn om te voorkomen dat berichten door onbevoegden worden gewijzigd, onderschept of gelezen.

Het proces dat beschrijft hoe een gebruiker toegang krijgt tot een bepaalde dienst of gerechtigd is een bepaalde actie uit te voeren.

Het leggen door de dienstafnemer van een relatie tussen een dienst en een dienstverlener, opdat de dienstverlener voor deze dienst namens de dienstafnemer kan optreden.

Geheel aan kennis, vaardigheden en houdingen van verschillende vakken die zoveel mogelijk in samenhang worden beschreven.

Onderdeel van het geheel aan kennis, vaardigheden en houdingen dat via onderwijs aan leerlingen wordt aangeboden.

a) Met betrekking tot de onderwijsinhoud: beredeneerde opeenvolging van doelen en inhouden in tijd en moeilijkheidsgraad. b) Met betrekking tot de leerling: route die een leerling volgt door de onderwijsinhoud van een sector, schoolsoort of leerweg.

Een sectoroverstijgende leerlijn.

Een organisatie die door een onderwijsbestuur is ingesteld voor het verzorgen van onderwijs.

Een natuurlijk persoon die deelneemt aan een onderwijsactiviteit om zich kennis, vaardigheden en attitudes eigen te maken.

Onderwijsbeleid dat streeft naar het bieden van geschikt onderwijs voor elke onderwijsdeelnemer ongeacht achtergrond, mogelijkheden of beperkingen.

Een computerprogramma om een specifieke taak uit te voeren die geen betrekking heeft op de werking van de computer zelf.

Een afgebakende prestatie van een persoon of organisatie (de dienstverlener), die voorziet in een behoefte van haar omgeving (de afnemers).

Een onderwijsgerelateerde organisatie met het aanbieden van onderwijs als doel.

Een organisatie die onderwijs aanbiedt en verzorgt en regelt dat aan de gestelde randvoorwaarden wordt voldaan.

Het werk- en denkniveau dat verwacht wordt bij deelname aan een opleiding in het non-formele onderwijs.

Het door het Ministerie van OCW erkende opleidingsniveau ten behoeve van opleidingen en vakken van alle onderwijssectoren.

Aanduiding van een kwalificerende eigenschap van een onderwijseenheid.

Een natuurlijk persoon die deelneemt aan een onderwijsactiviteit om zich kennis, vaardigheden en attitudes eigen te maken.

Afsluitende onderdeel van het eindexamen in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs, dat in opdracht van de overheid centraal wordt ontwikkeld en vastgesteld.

Afsluitend examen van het voortgezet onderwijs, dat is opgebouwd uit het schoolexamen en het centraal examen.

Proces van het uitvoeren van een toets.

Een punt op een geografische kaart waar onderwijs wordt aangeboden.

Een plek waar onderwijs wordt aangeboden en gevolgd.

Een organisatie die door een onderwijsbestuur is ingesteld voor het verzorgen van onderwijs.

Degene die (mede) de wettelijke verantwoordelijkheid draagt voor een onderwijsdeelnemer.

Degene die (mede) de wettelijke verantwoordelijkheid draagt voor een onderwijsdeelnemer.

Persoon die primair of voortgezet onderwijs volgt.

Afstemming in aanbod en/of beheersing: a. tussen kennis, vaardigheden en/of houdingen; b. binnen leergebieden of vakken; c. tussen leergebieden of vakken; d. in leerlijnen of doorlopende leerlijnen.

Een samenhangend geheel van gegevensverzamelingen en de daarbij behorende personen, procedures, processen en programmatuur alsmede de voor het informatiesysteem getroffen voorzieningen voor opslag, verwerking en communicatie.

Standaardoplossing, middel of maatregel binnen een bepaalde context. Die context kan klein of groot zijn (een organisatie, een keten, een domein, een land, of een groep daarvan). Generieke voorzieningen zijn voorzieningen die opgezet of doorontwikkeld zijn om her te gebruiken voor andere diensten.

Een organisatie die door een onderwijsbestuur is ingesteld voor het verzorgen van onderwijs.

Door een onderwijsorganisatie opgestelde beschrijving van hoe de door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen vastgestelde onderwijsdoelen worden ingevuld en wat daar eventueel door de organisatie zelf aan wordt toegevoegd.

Geheel aan strategieën, processen en praktijken binnen een organisatie die gericht zijn op het aantrekken, behouden, ontwikkelen en effectief inzetten van personeel.

Beleid rondom het waarborgen van de kwaliteit van het onderwijs.

Bij wet geregeld opleidingstraject voor onderwijsdeelnemers.

Hulpmiddel bij het ontwikkelen van een eigen aanpak voor fysieke en sociale veiligheid in de leer- of werkomgeving van een onderwijsorganisatie.

Mate waarin individuen zich beschermd voelen tegen fysieke, mentale, emotionele of sociale bedreigingen.

Een organisatie die onderwijs aanbiedt en verzorgt en regelt dat aan de gestelde randvoorwaarden wordt voldaan.

Een identiteit die een digitale representatie is van een entiteit

Een herkenbaar en onderscheidbaar iets dat relevant is voor identity and access management en waarbij een digitale identiteit kan behoren.

Een informatiedrager waarmee gegevens van een bron via een aanbieder aan een ontvanger worden overgedragen.

Een afgebakende prestatie van een persoon of organisatie (de dienstverlener), die voorziet in een behoefte van haar omgeving (de afnemers).

Een partij die conform hetgeen daarover in het Afsprakenstelsel is vastgelegd één of meer rollen vervult binnen het Netwerk voor Elektronische Toegangsdiensten.

Aanduiding van een kwalificerende eigenschap van een onderwijseenheid.

Een interface die uitwisseling van gegevens tussen applicaties verzorgt.

Een publiekrechtelijke (zoals overheidsorganen) of privaatrechtelijke rechtspersoon.

Een afgebakende prestatie van een persoon of organisatie (de dienstverlener), die voorziet in een behoefte van haar omgeving (de afnemers).

Een specificatie van geautomatiseerde gegevensuitwisseling tussen twee systemen op basis van berichten.

Een fysieke component of een eenheid van informatie waartoe een entiteit toegang zou kunnen krijgen.

Vorm van extra ondersteuning van onderwijsdeelnemers die door een specialist moet worden verzorgd.

Vorm van extra ondersteuning van onderwijsdeelnemers die door een specialist moet worden verzorgd.

Een opleidingseenheid die door een onderwijsaanbieder aangeboden wordt in een bepaalde vorm, al dan niet op een bepaalde onderwijslocatie.

Een samenhangend geheel van onderwijs, gericht op de verwezenlijking van welomschreven doelstellingen op het gebied van kennis, inzicht en vaardigheden.

Het door het Ministerie van OCW erkende opleidingsniveau ten behoeve van opleidingen en vakken van alle onderwijssectoren.

De reden waarvoor persoonsgegevens moeten worden verwerkt, en die de rechtmatigheid van de verwerking bepaalt.

Een juridische eenheid en subject van rechten en drager van plichten.

Een publiekrechtelijke (zoals overheidsorganen) of privaatrechtelijke rechtspersoon.

Een plek waar onderwijs wordt aangeboden en gevolgd.

Een gebruikersaccount met uitgebreide rechten, privileges of bevoegdheden binnen een computersysteem, applicatie of netwerk.

Een computerprogramma om een specifieke taak uit te voeren die geen betrekking heeft op de werking van de computer zelf.

Beschrijving van de inrichting van (een deel van) een leerplan op landelijk, school, klas of individueel niveau.

Afsluitende onderdeel van het eindexamen in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs, dat in opdracht van de overheid centraal wordt ontwikkeld en vastgesteld.

Bij wet- en regelgeving vastgelegd curriculumdocument dat voor een vak beschrijft wat er aan het einde van het voortgezet onderwijs bereikt moet zijn in termen van beheersing en/of ervaring om het vak met succes af te ronden.