Spelregels Samenhangonderwerpen
Deze wikipagina voor Samenhangonderwerpen op de ROSA Wiki dient als een essentiële gids voor het navigeren en bijdragen aan de samenhangonderwerpen binnen de onderwijs- en onderzoeksgemeenschap. De pagina biedt een duidelijk overzicht van de processen, procedures en richtlijnen die zijn opgesteld om de samenhang tussen verschillende architectuurmodellen te bevorderen.
De pagina bevat gedetailleerde informatie over de attributen van een Samenhangonderwerp, de manier waarop onderwerpen worden geselecteerd en geprioriteerd, en de stappen die worden gevolgd om tot een breed gedragen advies te komen. Daarnaast worden de regels voor het bijwerken en onderhouden van de Samenhangonderwerpen op de Wiki uiteengezet.
Om een nieuw Samenhangonderwerp aan te maken, navigeer naar de pagina Samenhangonderwerpen en klik op de knop "Nieuw Samenhangonderwerp toevoegen". Vul vervolgens het formulier in met de relevante informatie over het onderwerp.
Of u nu een initiatiefnemer, een lid van de adviesgroep, of een geïnteresseerde stakeholder bent, deze wikipagina biedt waardevolle inzichten en richtlijnen om ervoor te zorgen dat de samenhangonderwerpen op een effectieve en gestructureerde manier worden aangepakt. Het doel is om een meer samenhangend stelsel van architecturen te realiseren dat de efficiëntie en effectiviteit van de onderwijs- en onderzoeksgemeenschap bevordert.
Spelregels rondom Samenhangonderwerpen[bewerken]
- Spelregel: Onderwerpen die nog verkend moeten worden, kunnen op de wiki blijven staan met de adviesgroep status “Onderwerpselectie”.
- Spelregel: Het proces rondom een adviesdocument wordt standaard gevolgd voor ieder samenhangonderwerp tenzij de Adviesgroep Samenhang een goede reden heeft om hiervan af te wijken.
- Spelregel: De samenhangonderwerpen met de hoogste prioriteitsscore krijgen voorrang.
- Spelregel: prioriteitsscore = urgentie*belangrijkheid
- Spelregel: Eens per jaar wordt er een herprioritering gedaan tijdens de zomerbijeenkomst van de Adviesgroep Samenhang. Dit wordt gedaan door alle geïdentificeerde samenhangonderwerpen te voorzien van een score van 1 tot 5 voor urgentie en belangrijkheid.
- Spelregel: Nieuwe Samenhangonderwerpen kunnen altijd worden voorgedragen aan de adviesgroep Samenhang Onderwijsarchitecturen. Deze worden tijdens de volgende bijeenkomst besproken en geprioriteerd.
Criteria voor het opnemen van een Samenhangonderwerp[bewerken]
- Aanwezigheid van een duidelijke probleemeigenaar: Er moet een duidelijke probleemeigenaar zijn die het initiatief kan nemen om het onderwerp op te pakken.
- Relevantie voor meerdere sectoren: Het onderwerp moet relevant zijn voor meerdere architecturen binnen de onderwijs- en onderzoeksgemeenschap.
- Aanwezigheid van een gemeenschappelijk belang: Er moet een gemeenschappelijk belang zijn bij de betrokken architecturen om het onderwerp op te nemen.
- Mogelijkheid tot het realiseren van meerwaarde: Het onderwerp moet aansluiten op 1 van de ROSA ontwerpkaders rondom samenhang. Deze ontwerpkaders worden vertaald naar Samenhang Epics om dit bij te houden.
Proces rondom een Samenhangonderwerp[bewerken]
Samenhangonderwerpen kunnen op verschillende manieren bij de Adviesgroep Samenhang terecht komen. Ze kunnen worden aangedragen door verschillende raden binnen de sectoren, tijdens architectuursamenwerkingsdagen met groeifondsen, vanuit de beheerteams van de aangesloten architecturen, of tijdens bijeenkomsten van de adviesgroep. Ongeacht de bron, is het doel voor elk van deze samenhangonderwerpen om te komen tot een advies over hoe de gewenste samenhang kan worden gerealiseerd.
Om dit doel te bereiken, hebben we een proces opgezet dat zorgt voor breed gedragen adviezen. Dit proces omvat verschillende stappen, waaronder de selectie van het onderwerp, het uitwerken van voorbeelden, het houden van een focussessie, het afstemmen met de achterban, het vaststellen van het advies en de planning, en tenslotte de evaluatie van de implementatie van de adviezen.
Dit proces is ontworpen om een gestructureerde en strategische aanpak te bieden voor het behandelen van samenhangonderwerpen. Het stelt ons in staat om op een systematische manier te werken aan de realisatie van samenhang, en om ervoor te zorgen dat de adviezen die we geven breed worden gedragen en effectief kunnen worden geïmplementeerd.
Het proces rondom een adviesdocument kan als volgt worden beschreven:
- Onderwerpselectie: De selectie van het onderwerp wordt uitgevoerd door het berekenen van een prioriteitsscore. Dit wordt bereikt door alle vertegenwoordigers in de adviesgroep te laten stemmen op de urgentie en het belang van elk onderwerp, waarbij een waarde van 1 tot 5 wordt toegekend. De onderwerpen met de hoogste prioriteitsscore worden geselecteerd voor verdere actie. Elk geselecteerd onderwerp wordt toegewezen aan een initiatiefnemer, die verantwoordelijk is voor het leiden van de volgende stappen in het proces.
- Voorbeelduitwerking: In deze fase worden de overeenkomsten en verschillen tussen elementen uit huidige architectuurmodellen op het geselecteerde onderwerp zichtbaar gemaakt. Dit helpt om een duidelijk beeld te krijgen van de huidige situatie en om gebieden te identificeren die verbetering behoeven.
- Focussessie: Het doel van de focussessie is om te komen tot een advies over hoe meer samenhang kan worden gerealiseerd. Het advies bevat concrete voorstellen en algemene spelregels die kunnen helpen om de gewenste samenhang te bereiken.
- Afstemming achterban: In deze fase wordt het adviesdocument breed gedragen gemaakt. Er is ruimte voor feedback en aanscherping van het advies om ervoor te zorgen dat het advies zo goed mogelijk aansluit bij de behoeften en verwachtingen van alle betrokken partijen.
- Vaststelling en planning: Het breed gedragen adviesdocument wordt vastgesteld en er wordt een implementatieplan overeengekomen met alle vertegenwoordigers. De gemaakte afspraken worden vastgelegd in de Wiki om transparantie en verantwoording te waarborgen.
- Evaluatie: De implementatie van de adviezen wordt geëvalueerd op basis van de vastgestelde planning. Dit proces is bedoeld om te controleren of de implementatie van de adviezen het gewenste resultaat oplevert en om te reflecteren op mogelijke verbeteringen in het proces.
Attributen [bewerken]
Alle attributen zijn opgenomen als properties in de ROSA Wiki en kunnen via een formulier worden ingevuld. Zie Samenhangonderwerp voor alle toegestane attributen (eigenschappen).
Aanduiding [bewerken]
| Attribuut: Naam | |
|---|---|
| Omschrijving | De aanduiding waaronder het samenhangonderwerp bekend staat. Deze moet zowel de essentie van het samenhangonderwerp representeren, als makkelijk te onthouden zijn. |
| Voorbeelden | Aansluiten op het ROSA Begrippenmodel, Gebruik van de strategie- en motivatielaag binnen de referentiearchitectuur |
| Kardinaliteit | 1..1 |
Betekenis [bewerken]
| Attribuut: Beschrijving | |
|---|---|
| Omschrijving | Omschrijving van het samenhangonderwerp |
| Toelichting | De beschijving van het samenhangonderwerp |
| Voorbeelden | Er is afgesproken om allemaal te gaan werken op basis van het ROSA Begrippenmodel. De FORA pakt het op om een eerste voorzet te doen om een voorbeelduitwerking te maken. Nadat de FORA bevindingen heeft gedocumenteerd in een adviesdocument, zullen andere aangesloten architecturen dit opvolgen. |
| Kardinaliteit | 1..1 |
Herkomst [bewerken]
Attribuut: Externe verwijzing
| Omschrijving | URL waar de uitleg/documentatie van het Samenhangonderwerp te vinden is. |
|---|---|
| Toelichting | Dit kan worden gebruikt om te verwijzen naar een andere bron indien deze beschikbaar is. |
| Kardinaliteit | 0..1 |
Proces[bewerken]
| Attribuut: Adviesgroep status | |
|---|---|
| Omschrijving | De huidige status van het samenhangonderwerp binnen de adviesgroep. |
| Toelichting | Dit is één van de processtappen zoals beschreven eerder in het spelregeldocument is beschreven. |
| Mogelijke waarde(n) | Onderwerpselectie, Voorbeelduitwerking, Focussessie, Afstemming achterban, Vaststelling en planning, Evaluatie |
| Kardinaliteit | 1..1 |
Attribuut: Belangrijkheid
| Omschrijving | De mate van belangrijkheid van het samenhangonderwerp. |
|---|---|
| Toelichting | Dit wordt bepaald door de adviesgroep via een stemming. De gemiddelde score vanuit een poll wordt toegepast. |
| Mogelijke waarde(n) | 1 (laag) tot 5 (hoog) |
| Kardinaliteit | 1..1 |
Attribuut: Urgentie
| Omschrijving | De mate van urgentie van het samenhangonderwerp. |
|---|---|
| Toelichting | Dit wordt bepaald door de adviesgroep via een stemming. De gemiddelde score vanuit een poll wordt toegepast. |
| Mogelijke waarde(n) | 1 (laag) tot 5 (hoog) |
| Kardinaliteit | 1..1 |
Attribuut: Prioriteitsscore
| Omschrijving | De prioriteitsscore van het samenhangonderwerp, berekend op basis van de urgentie en belangrijkheid. |
|---|---|
| Toelichting | Wordt automatisch door de ROSA Wiki berekend door Urgentie te vermenigvuldigen met de Belangrijkheid. |
| Mogelijke waarde(n) | 1 (laag) tot 25 (hoog) |
| Kardinaliteit | 1..1 |
Attribuut: initiatiefnemer
| Omschrijving | De persoon of groep die het initiatief heeft genomen voor het samenhangonderwerp. |
|---|---|
| Toelichting | Deze rol wordt ingevuld door 1 van de vertegenwoordigers of Bureau Edustandaard. |
| Mogelijke waarde(n) | HORA, MORA, ROSA, FORA, MOSA, HOSA, Bureau-Edustandaard |
| Kardinaliteit | 1..1 |
Attribuut: Samenhang Epic
| Omschrijving | Naam van de epic op het gebied van samenhang waarop een samenhangonderwerp betrekking heeft. |
|---|---|
| Toelichting | De epic is afgeleid uit de visie rondom samenhang van architecturen binnen het onderwijsdomein. Deze afspraken vallen weer op te hangen aan de Ontwerpkaders rondom samenhang die zijn opgenomen in de ROSA. |
| Mogelijke waarde(n) | Governance, Bedrijfsgedrag, Begrippen, Applicatiegedrag, Motivatie, Metamodel |
| Kardinaliteit | 1..1 |
Redactionele status [bewerken]
Attribuut : Registratiedatum
| Omschrijving | Datum waarop het element is toegevoegd aan de ROSA Wiki |
|---|---|
| Toelichting | Wordt ingevuld bij invoering van het samenhangonderwerp in de Wiki. |
| Voorbeelden | 02-12-2022 |
| Kardinaliteit | 1..1 |
Toegestane relaties[bewerken]
Relatie : Refers to view ArchiMateView
| Omschrijving | De ArchiMateView waarnaar het samenhangonderwerp verwijst. |
|---|---|
| Toelichting | Dit kan een specifieke view zijn binnen de ROSA Wiki. |
| Voorbeelden | Refers to view Ketenproces Doorstroom monitoren overzicht |
| Kardinaliteit | 0..1 |
Attribuut : bestaat uit Samenhangonderwerp-planning
| Omschrijving | De planning die deel uitmaakt van het samenhangonderwerp. |
|---|---|
| Toelichting | Dit kan bijvoorbeeld de planning voor de implementatie zijn. Deze kan worden gemaakt in de planning fase. |
| Voorbeelden | Bestaat uit SAMENHANGONDERWERP planning FORA |
| Kardinaliteit | 0..* |