Alfabetisch overzicht ROSA Begrippenkader

Deze pagina is vastgesteld door Standaardisatieraad, op 8 december 2022.
Toelichting: Het ROSA Begrippenkader is als afspraak vastgesteld door de Standaardisatieraad, de verschillende iteraties (nieuwe sets, grote aanpassingen) van het ROSA Begrippenkader worden incrementeel vastgesteld. Zie daarvoor veld Status per begrip.

Toelichting op ROSA Begrippenkader

Een begrippenkader beschrijft een bepaald domein van de werkelijkheid (de ‘universe of discourse’). Voor wat betreft het ROSA Begrippenkader is dat het gehele onderwijsdomein, zowel de publiek/wettelijke kant (inschrijvingen, bekostiging, verzuim etc.) als het publiek/private deel (leermiddelen, toetsen etc.). Die beschrijving geschiedt door middel van de binnen het gekozen domein gehanteerde begrippen en hun relaties tot elkaar. Doel is dat de actoren binnen het domein elkaar begrijpen en één taal spreken. Het begrippenkader wordt in eerste instantie opgesteld voor gebruik door mensen en niet direct voor machine-to-machine-doeleinden. Een begrippenkader biedt een uniforme “analistentaal” enerzijds en anderzijds is dit het startpunt bij het opstellen van modellen, specificaties etc. van begrippen waarover reeds eerder nagedacht is en waarover consensus bestaat om die uiteindelijk toe te passen in digitale gegevensuitwisselingen. Waarbij overigens altijd ruimte moet zijn voor uitbreiding en contextspecifieke invulling.

Het ROSA Begrippenkader bevat drie typen begrippen:

• Domeinbegrippen: Begrippen die worden gebruikt om het beschouwde domein te beschrijven: begrippen die de inhoud vormen van onze communicatie. Je zou kunnen zeggen dat het begrippen zijn die gaan over het WAT: dat wat we met elkaar uitwisselen cq waar we over “praten”
• GIV-begrippen: Begrippen gericht op het inrichten van de gemeenschappelijke informatievoorziening (giv). Met andere woorden, begrippen die gaan over het HOE: hoe wisselen we met elkaar uit; denk aan begrippen in relatie tot beveiliging, toegang, m2m-gegevensuitwisseling, mandatering etc. 
• Architectuurbegrippen: Begrippen die architectuurmodellen toelichten.

Zoeken en filteren kan via de pagina ROSA Begrippenkader (doorzoeken)

Begrippen doorzoeken

Hieronder volgt de alfabetische opsomming van alle begrippen in het ROSA Begrippenkader. Klik op een begrip voor detailinformatie.

a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

toegang (toegang verlenen)

Het proces dat beschrijft hoe een gebruiker toegang krijgt tot een bepaalde dienst of gerechtigd is een bepaalde actie uit te voeren.

toegangsrecht

De specifieke rechten en machtigingen die aan gebruikers worden verleend om toegang te krijgen tot bepaalde digitale informatie, systemen, bronnen of applicaties.

toelaatbaarheidsverklaring (TLV) 

Officieel document in Nederland dat aangeeft of een onderwijsdeelnemer in aanmerking komt voor plaatsing in het (voortgezet) speciaal onderwijs of speciaal basisonderwijs.

toelating

Het proces waarin een persoon wordt geaccepteerd en gemachtigd om deel te nemen aan de onderwijsactiviteiten bij een onderwijsaanbieder of aan een specifiek opleidingsprogramma.

toelatingsbesluit

Beslissing om een onderwijsdeelnemer al dan niet toe te laten tot een onderwijsaanbieder en/of een specifieke opleiding op een bepaald niveau.

toepassingsgebied

De omschrijving van het functionele gebruik van een voorziening.

toepassingsscenario

Een specifieke, afgebakende context waarin een of meerdere toepassingen fungeren om ketenprocessen die binnen die context vallen uit te voeren, te verbeteren of te ondersteunen.

toestemming (toestemming verwerking persoonsgegevens)

Elke vrije, specifieke, geïnformeerde en ondubbelzinnige wilsuiting waarmee de betrokkene door middel van een verklaring of een ondubbelzinnige actieve handeling hem betreffende verwerking van persoonsgegevens aanvaardt.

toets

Een instrument voor het meten van iemands kennis en vaardigheden (praktische vaardigheden en houdingen) die door middel van leren en/of onderwijs op een of ander vakgebied zijn verworven.

toetsafname

Het afnemen van een toets en waar nodig uitvoeren van supervisie over de afname.

toetsafnamemonitoring

Het proces waarmee een docent of surveillant de afname van een digitale toets digitaal kan volgen van start tot eind.

toetsapplicatie

Een computerprogramma waarmee toetsitems en toetsen kunnen worden ontwikkeld, beheerd, afgenomen en geëvalueerd.

toetsconstructie

Het proces van het ontwerpen en samenstellen van een gestructureerde en valide toets, examen of evaluatiemiddel om de kennis, vaardigheden, het begrip of de prestaties van individuen op een bepaald onderwerp of domein te meten.

toetsing

Proces van het uitvoeren van een toets.

toetsproces

Het totale proces van toetsen binnen een onderwijsinstelling.

transparante intermediair

Een intermediair die berichten doorstuurt zonder iets aan het bericht (of berichtheader) te wijzigen.

transparantie

De mate waarin een organisatie open en duidelijk is over haar beleid, praktijken en procedures met betrekking tot de verwerking van informatie en persoonsgegevens.

transport layer security (TLS) 

Encryptie-protocollen voor de beveiliging van communicatie over TCP/IP netwerk.

trust service provider (TSP) 

Een commerciële certificatiedienstverlener die PKIoverheid-certificaten mag leveren.

tussendoel

Niet-wettelijk doel waarin een algemener doel geconcretiseerd wordt in een leerlijn, behorend bij een bepaalde periode uit de hele onderwijsperiode.

Overeenkomst binnen een bepaalde context over de inrichting en het toepassen van bepaalde voorzieningen en/of standaarden.

De scope van een vertrouwensrelatie (bijvoorbeeld op keten, organisatorisch of systeemniveau).

Beredeneerde en samenhangende clustering van inhouden als onderdeel van een leergebied of vak.

De inschrijving van een leerling bij een school.

Een product dat is samengesteld uit onderwijsmateriaal en dat onder bepaalde condities verkregen en gebruikt kan worden.

Een instrument voor het meten van iemands kennis en vaardigheden (praktische vaardigheden en houdingen) die door middel van leren en/of onderwijs op een of ander vakgebied zijn verworven.

De gegevensuitwisseling tussen systemen onderling zonder menselijke tussenkomst.

Het geheel van mensen, middelen en maatregelen, gericht op de informatiebehoefte van het onderwijs.

De maatregelen die nodig zijn om te voorkomen dat berichten door onbevoegden worden gewijzigd, onderschept of gelezen.

Het proces dat beschrijft hoe een gebruiker toegang krijgt tot een bepaalde dienst of gerechtigd is een bepaalde actie uit te voeren.

Het leggen door de dienstafnemer van een relatie tussen een dienst en een dienstverlener, opdat de dienstverlener voor deze dienst namens de dienstafnemer kan optreden.

Het proces dat beschrijft hoe een gebruiker toegang krijgt tot een bepaalde dienst of gerechtigd is een bepaalde actie uit te voeren.

Een afgebakende prestatie van een persoon of organisatie (de dienstverlener), die voorziet in een behoefte van haar omgeving (de afnemers).

Een herroepbare bevoegdheid die een vertegenwoordigde verleent aan een andere partij (de gemachtigde) om in naam van eerstgenoemde rechtshandelingen te verrichten.

Een computerprogramma om een specifieke taak uit te voeren die geen betrekking heeft op de werking van de computer zelf.

Een natuurlijk persoon die deelneemt aan een onderwijsactiviteit om zich kennis, vaardigheden en attitudes eigen te maken.

Het formele proces waarmee onderwijsdeelnemers worden toegewezen aan een specifiek organisatieonderdeel binnen een onderwijsorganisatie (onderwijsaanbieder, groep, klas) of een onderwijsprogramma.

Het aanleren van kennis, vaardigheden en attitudes om vooraf vastgelegde doelen na te streven.

Gestructureerde activiteit die invulling geeft aan de onderwijstijd van een onderwijsprogramma.

Een organisatie die door een onderwijsbestuur is ingesteld voor het verzorgen van onderwijs.

Een opleidingseenheid die door een onderwijsaanbieder aangeboden wordt in een bepaalde vorm, al dan niet op een bepaalde onderwijslocatie.

Een samenhangend geheel van onderwijs, gericht op de verwezenlijking van welomschreven doelstellingen op het gebied van kennis, inzicht en vaardigheden.

Het werk- en denkniveau dat verwacht wordt bij deelname aan een opleiding in het non-formele onderwijs.

Het door het Ministerie van OCW erkende opleidingsniveau ten behoeve van opleidingen en vakken van alle onderwijssectoren.

Aanduiding van een kwalificerende eigenschap van een onderwijseenheid.

Een samenhangend geheel van gegevensverzamelingen en de daarbij behorende personen, procedures, processen en programmatuur alsmede de voor het informatiesysteem getroffen voorzieningen voor opslag, verwerking en communicatie.

Een organisatie-overstijgend informatiesysteem dat deel uitmaakt van of ondersteuning biedt aan een ketensamenwerking, dat deel uitmaakt van een patroon dat een ondersteunend proces realiseert of dat ondersteuning biedt aan een bedrijfsproces of eigen voorziening.

Standaardoplossing, middel of maatregel binnen een bepaalde context. Die context kan klein of groot zijn (een organisatie, een keten, een domein, een land, of een groep daarvan). Generieke voorzieningen zijn voorzieningen die opgezet of doorontwikkeld zijn om her te gebruiken voor andere diensten.

Een generiek herkenbaar geheel aan processtappen waarbinnen er sprake is van ketensamenwerking tussen twee of meer ketenpartners.

Elke vrije, specifieke, geïnformeerde en ondubbelzinnige wilsuiting waarmee de betrokkene door middel van een verklaring of een ondubbelzinnige actieve handeling hem betreffende verwerking van persoonsgegevens aanvaardt.

De persoon op wie persoonsgegevens betrekking hebben.

Een bewerking of een geheel van bewerkingen met betrekking tot persoonsgegevens of een geheel van persoonsgegevens, al dan niet uitgevoerd via geautomatiseerde procedés, zoals het verzamelen, vastleggen, ordenen, structureren, opslaan, bijwerken of wijzigen, opvragen, raadplegen, gebruiken, verstrekken door middel van doorzending, verspreiden of op andere wijze ter beschikking stellen, aligneren of combineren, afschermen, wissen of vernietigen van gegevens.

Alle informatie over een geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke persoon.

Een instrument voor het meten van iemands kennis en vaardigheden (praktische vaardigheden en houdingen) die door middel van leren en/of onderwijs op een of ander vakgebied zijn verworven.

Professionele onderwijsbegeleider die verantwoordelijk is voor het instrueren en begeleiden van onderwijsdeelnemers binnen een formeel onderwijskader.

Onderzoek naar de kennis of kundigheden van een onderwijsdeelnemer die naar een graad of een betrekking dingt of tot een onderwijsorganisatie of een hoge onderwijsniveau toegelaten wenst te worden.

Een onderwijsgerelateerde organisatie met het aanbieden van onderwijs als doel.

Een organisatie die onderwijs aanbiedt en verzorgt en regelt dat aan de gestelde randvoorwaarden wordt voldaan.

Een partij in de keten die berichten doorstuurt naar de volgende schakel in de keten.

Een informatiedrager waarmee gegevens van een bron via een aanbieder aan een ontvanger worden overgedragen.

Een informatiedrager waarmee gegevens van een bron via een aanbieder aan een ontvanger worden overgedragen.

Een publiekrechtelijke (zoals overheidsorganen) of privaatrechtelijke rechtspersoon.

Een set van regels en afspraken voor de representatie van data, signalering, authenticatie en foutdetectie, nodig voor het verzenden van informatie tussen systemen.

Waardedocument dat krachtens wet of Algemene Maatregel van Bestuur dan wel erkenning door een organisatie, het formele bewijs is van het door een onderwijsdeelnemer met succes afgerond hebben van (een deel van) een opleiding.

Gewenst resultaat van ketensamenwerkingen en ketenvoorzieningen vanuit het perspectief van de wensen van de samenleving, de burgers en bedrijven.

Doel dat beschrijft wat leerlingen tijdens hun onderwijsloopbaan zouden moeten bereiken.

a) Met betrekking tot de onderwijsinhoud: beredeneerde opeenvolging van doelen en inhouden in tijd en moeilijkheidsgraad. b) Met betrekking tot de leerling: route die een leerling volgt door de onderwijsinhoud van een sector, schoolsoort of leerweg.