Ketenprocessen: verschil tussen versies
k (Tekst vervangen - "Gegevenssoort" door "Informatieobject") |
k (Tekst vervangen - "gegevenssoort" door "informatieobject") |
||
Regel 1: | Regel 1: | ||
{{Status|Intern=Voltooid}}{{Status|Extern=Vastgesteld|Toelichting=Wijzigingen als nieuw toegevoegde ketenprocessen of wijzigingen in bestaande ketenprocessen worden periodiek vastgesteld. Informatie hierover is bij de individuele ketenprocessen te vinden.}}{{Vastgesteld|Op=10-11-2022|Door=Architectuurraad}} | {{Status|Intern=Voltooid}}{{Status|Extern=Vastgesteld|Toelichting=Wijzigingen als nieuw toegevoegde ketenprocessen of wijzigingen in bestaande ketenprocessen worden periodiek vastgesteld. Informatie hierover is bij de individuele ketenprocessen te vinden.}}{{Vastgesteld|Op=10-11-2022|Door=Architectuurraad}} | ||
Net als in andere overheidsdomeinen wordt ook in het onderwijsdomein veel in ketenverband samengewerkt. Die ketensamenwerkingen vinden plaats in de context van een ketenproces of zelfs meerdere ketenprocessen. Een ketenproces kan weer bestaan uit een of meerdere ketenprocesstappen waarbinnen er sprake is van ketensamenwerking tussen twee of meer ketenpartijen. Een ketenproces biedt een generieke weergave van het ‘wat’ en ‘hoe’ in een bepaald domein. Het ‘wat’ wordt gevormd door [[ | Net als in andere overheidsdomeinen wordt ook in het onderwijsdomein veel in ketenverband samengewerkt. Die ketensamenwerkingen vinden plaats in de context van een ketenproces of zelfs meerdere ketenprocessen. Een ketenproces kan weer bestaan uit een of meerdere ketenprocesstappen waarbinnen er sprake is van ketensamenwerking tussen twee of meer ketenpartijen. Een ketenproces biedt een generieke weergave van het ‘wat’ en ‘hoe’ in een bepaald domein. Het ‘wat’ wordt gevormd door [[informatieobjecten]], het ‘hoe’ door processen. In die processen zijn het de informatieobjecten die ‘stromen’ tussen de processtappen. De informatieobjecten zijn belangrijk omdat ze het fundament zijn van de informatiehuishouding in een ketenproces. De processen zijn belangrijk omdat ze inzicht geven in de verantwoordelijkheden die aan rollen in het ketenproces zijn toegewezen. | ||
Een ketenproces is in de ROSA zodanig gemodelleerd dat het past op diverse onderwijsdomeinen. De invulling van het ketenproces en de daaraan gerelateerde bedrijfsprocessen heeft per onderwijsdomein een nadere uitwerking, iets wat in de sectorale referentiearchitecturen een plaats heeft of zal krijgen. | Een ketenproces is in de ROSA zodanig gemodelleerd dat het past op diverse onderwijsdomeinen. De invulling van het ketenproces en de daaraan gerelateerde bedrijfsprocessen heeft per onderwijsdomein een nadere uitwerking, iets wat in de sectorale referentiearchitecturen een plaats heeft of zal krijgen. | ||
Regel 7: | Regel 7: | ||
Het doel van ketenprocesmodellen is om een aantal ketenprocessen in samenhang te beschrijven. Een ketenprocesmodel representeert een toepassingsscenario, zoals we die in het [[ROSA metamodel]] onderkennen als een van de representaties van het modelelement [https://rosa.wikixl.nl/index.php/Id-dcbf985e1dbd4b3e8527d6e54ac193eb scenario]. De keuze voor de uitwerking en de afbakening van een ketenprocesmodel is geen exacte wetenschap. De uitwerking is grotendeels vraaggestuurd, dus als er behoefte is om meer inzicht te krijgen. De afbakening is onder meer afhankelijk of er voor bepaalde samenhangende ketenprocessen ketenvoorzieningen of afsprakenstelsels zijn of worden ontwikkeld, waarbij het voor de stakeholders duidelijk moet worden hoe die voorzieningen en afspraken zich tot de in scope zijnde processen verhouden. Een ketenprocesmodel geeft inzicht in: | Het doel van ketenprocesmodellen is om een aantal ketenprocessen in samenhang te beschrijven. Een ketenprocesmodel representeert een toepassingsscenario, zoals we die in het [[ROSA metamodel]] onderkennen als een van de representaties van het modelelement [https://rosa.wikixl.nl/index.php/Id-dcbf985e1dbd4b3e8527d6e54ac193eb scenario]. De keuze voor de uitwerking en de afbakening van een ketenprocesmodel is geen exacte wetenschap. De uitwerking is grotendeels vraaggestuurd, dus als er behoefte is om meer inzicht te krijgen. De afbakening is onder meer afhankelijk of er voor bepaalde samenhangende ketenprocessen ketenvoorzieningen of afsprakenstelsels zijn of worden ontwikkeld, waarbij het voor de stakeholders duidelijk moet worden hoe die voorzieningen en afspraken zich tot de in scope zijnde processen verhouden. Een ketenprocesmodel geeft inzicht in: | ||
* hoe ketenprocessen zijn opgebouwd uit ketenprocesstappen (detailview), | * hoe ketenprocessen zijn opgebouwd uit ketenprocesstappen (detailview), | ||
* welke [[ | * welke [[informatieobjecten]] een rol spelen met name in het licht van [[ketensamenwerkingen]] en de daarin onderkende uitwisselingen, | ||
* hoe ketenprocessen gerelateerd zijn met ketenprocessen die binnen en buiten het ketenprocesmodel vallen (in-context-view), | * hoe ketenprocessen gerelateerd zijn met ketenprocessen die binnen en buiten het ketenprocesmodel vallen (in-context-view), | ||
* welke ketenprocesstappen worden uitgevoerd door welke rollen (ketensamenwerkingsview) | * welke ketenprocesstappen worden uitgevoerd door welke rollen (ketensamenwerkingsview) | ||
Regel 35: | Regel 35: | ||
De opbouw van een ketenprocesmodel is als volgt: | De opbouw van een ketenprocesmodel is als volgt: | ||
* op het hoogste niveau bestaat een ketenproces uit samenwerkende actoren die vanuit een bepaalde rol via hun interne (bedrijfs)processen een schakel in de keten vormen; | * op het hoogste niveau bestaat een ketenproces uit samenwerkende actoren die vanuit een bepaalde rol via hun interne (bedrijfs)processen een schakel in de keten vormen; | ||
* onderdeel van de interne processen zijn zogenoemde informatieprocessen, die [[#Opbouw van een informatieproces|bestaan uit zeggenschappen over bij het proces betrokken | * onderdeel van de interne processen zijn zogenoemde informatieprocessen, die [[#Opbouw van een informatieproces|bestaan uit zeggenschappen over bij het proces betrokken informatieobjecten]]; | ||
* informatieprocessen kunnen ondersteund worden door bouwstenen en standaarden. | * informatieprocessen kunnen ondersteund worden door bouwstenen en standaarden. | ||
Regel 67: | Regel 67: | ||
==Opbouw van een informatieproces== | ==Opbouw van een informatieproces== | ||
De informatieprocessen binnen een ketenproces vormen daarmee een model van de zeggenschappen ten aanzien van de binnen dat dat ketenproces gebruikte | De informatieprocessen binnen een ketenproces vormen daarmee een model van de zeggenschappen ten aanzien van de binnen dat dat ketenproces gebruikte informatieobjecten. Elk informatieproces is namelijk opgebouwd uit de voor een bepaalde rol geldende combinatie van een [[Zeggenschappen|zeggenschap]] en een [[Informatieobjecten|informatieobject]]. | ||
<table class="wikitable"> | <table class="wikitable"> |
Versie van 18 okt 2023 12:00
Net als in andere overheidsdomeinen wordt ook in het onderwijsdomein veel in ketenverband samengewerkt. Die ketensamenwerkingen vinden plaats in de context van een ketenproces of zelfs meerdere ketenprocessen. Een ketenproces kan weer bestaan uit een of meerdere ketenprocesstappen waarbinnen er sprake is van ketensamenwerking tussen twee of meer ketenpartijen. Een ketenproces biedt een generieke weergave van het ‘wat’ en ‘hoe’ in een bepaald domein. Het ‘wat’ wordt gevormd door informatieobjecten, het ‘hoe’ door processen. In die processen zijn het de informatieobjecten die ‘stromen’ tussen de processtappen. De informatieobjecten zijn belangrijk omdat ze het fundament zijn van de informatiehuishouding in een ketenproces. De processen zijn belangrijk omdat ze inzicht geven in de verantwoordelijkheden die aan rollen in het ketenproces zijn toegewezen. Een ketenproces is in de ROSA zodanig gemodelleerd dat het past op diverse onderwijsdomeinen. De invulling van het ketenproces en de daaraan gerelateerde bedrijfsprocessen heeft per onderwijsdomein een nadere uitwerking, iets wat in de sectorale referentiearchitecturen een plaats heeft of zal krijgen.
Ketenprocesmodellen[bewerken]
Het doel van ketenprocesmodellen is om een aantal ketenprocessen in samenhang te beschrijven. Een ketenprocesmodel representeert een toepassingsscenario, zoals we die in het ROSA metamodel onderkennen als een van de representaties van het modelelement scenario. De keuze voor de uitwerking en de afbakening van een ketenprocesmodel is geen exacte wetenschap. De uitwerking is grotendeels vraaggestuurd, dus als er behoefte is om meer inzicht te krijgen. De afbakening is onder meer afhankelijk of er voor bepaalde samenhangende ketenprocessen ketenvoorzieningen of afsprakenstelsels zijn of worden ontwikkeld, waarbij het voor de stakeholders duidelijk moet worden hoe die voorzieningen en afspraken zich tot de in scope zijnde processen verhouden. Een ketenprocesmodel geeft inzicht in:
- hoe ketenprocessen zijn opgebouwd uit ketenprocesstappen (detailview),
- welke informatieobjecten een rol spelen met name in het licht van ketensamenwerkingen en de daarin onderkende uitwisselingen,
- hoe ketenprocessen gerelateerd zijn met ketenprocessen die binnen en buiten het ketenprocesmodel vallen (in-context-view),
- welke ketenprocesstappen worden uitgevoerd door welke rollen (ketensamenwerkingsview)
Op termijn wordt ook nog de volgende view toegevoegd:
- welke referentiecomponenten van toepassing (kunnen) zijn.
Uitgewerkte ketenprocesmodellen zijn:
Overzicht ketenprocessen[bewerken]
Hieronder zijn de ketenprocessen van het onderwijs opgenomen. Die zijn in principe generiek toepasbaar en herkenbaar voor alle onderwijsdomeinen. Ketenprocessen zijn ingedeeld in ketendomeinen om inzicht te verschaffen in de samenhang en in de afbakening ten opzichte van elkaar.
Naam | Beschrijving |
---|---|
Aanbieden leermiddel | Het samenstellen van leermiddelen voor specifieke onderwijstoepassingen en -doelgroepen. |
Aanmelden | Het verkrijgen van de relevante gegevens van de onderwijsdeelnemer, het identificeren van de onderwijsdeelnemer om de toelaatbaarheid te beoordelen alvorens de inschrijving definitief gemaakt kan worden. |
Administreren leerresultaat | Vastleggen van de beoordeling van een door een onderwijsdeelnemer uitgevoerde onderwijsactiviteit. |
Administreren onderwijsdeelname | Het vastleggen van de inschrijvingsgegevens, of mutaties daarop, en de leerresultaten van de onderwijsdeelnemer door de onderwijsinstelling en de gedeeltelijke uitwisseling daarvan met ROD. |
Administreren onderwijsresultaat | Het administreren van de onderwijsresultaten van een onderwijsdeelnemer |
Betalen leermiddel(gebruik) | De afhandeling van een eventuele financiële verplichting na verwerving en/of gebruik van een leermiddel. |
Erkennen van onderwijs | Het aanvragen en de behandeling van de aanvraag voor erkenningen binnen het onderwijsdomein, waarmee toestemming wordt gegeven aan een onderwijsorganisatie om onderwijs te mogen verzorgen. Erkenningen vinden plaats op niveau van onderwijsinstelling, in sommige onderwijssectoren op vestigings-/locatieniveau en op het niveau van opleidingen (afgeven licenties). |
Examineren | Het organiseren, afnemen en beoordelen van een (kwalificerend) examen, examenonderdeel of exameneenheid. |
Financieren van onderwijs | Het beschikbaar maken van de financiële middelen ten behoeve van de onderwijspartijen aangaande de overheidsbekostiging, subsidiëring of eigen bijdragen . |
Financiering onderwijsdeelname | |
Gebruiken leermiddel | Het ingebruiknemen van leermiddelen en het aanwenden van het leermateriaal. |
Monitoren doorstroom | Het uitvoeren van de controle op de doorstroom van onderwijsdeelnemers door het analyseren van de verzamelde data, en de uitkomsten te gebruiken om, waar nodig, in te grijpen of bij te stellen in het onderwijsprogramma of de onderwijsondersteuning. |
Monitoren voortgang | Het geheel aan controles en analyses op metingen over voortgang, en het verwerken van de resultaten daaruit in de uitvoering van het onderwijs. |
Ontwikkelen leermateriaal | Het construeren van leermateriaal en het geschikt maken van dat materiaal voor toepassing in onderwijsleersituaties. |
Opstellen examennormen, -beleid en -procedures | Het opstellen van normen, beleid en procedures rondom het verzorgen van de examinering van een onderwijsdeelnemer |
Opvolgen aan- en afwezigheid | Het beoordelen van aan- en afwezigheid, het melden van (ongeoorloofd) verzuim, het nemen van passende maatregelen met het doel terugdringen van verzuim en van vroegtijdig schoolverlaten. |
Overstappen | Het verzamelen, autoriseren en overdragen van de gegevens van de onderwijsdeelnemer ten behoeve van de overstap van de onderwijsdeelnemer van latende onderwijsorganisatie naar de ontvangende onderwijsorganisatie. |
Publiceren onderwijsinrichting | Het vaststellen en publiekelijk maken van het onderwijsaanbod van een onderwijsorganisatie. |
Registreren onderwijsdeelname | |
Registreren onderwijsresultaat | |
Toetsen | Het organiseren en uitvoeren van een meting van de kennis, vaardigheden en houdingen van onderwijsdeelnemers op een bepaald moment. |
Verwerven leermiddel | Het verkrijgen van een leermiddel en/of het recht om een leermiddel te gebruiken. |
Verzamelen (digitaal) portfolio | Het beschikbaar maken van een digitaal portfolio waar de onderwijsdeelnemer al zijn behaalde resultaten kan verzamelen en vastleggen. |
Waarderen verworven resultaten | Het waarderen van anders verworven resultaten speelt een essentiële rol bij het vaststellen van de richtlijnen en beoordelingscriteria die nodig zijn om een objectieve evaluatie te maken van resultaten en competenties die buiten de gebruikelijke kaders zijn verworven. Dit omvat diverse contexten zoals andere landen, continenten of onderwijsinstellingen. |